تدوين معيارهاي اخلاق حرفهاي براي رسانه ملي بر مبناي آموزههاي اسلامي/ محمدصادق باطنی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صدا و سیما تهران، 1393.
استاد راهنما: محمدعلی هرمزیزاده
رشته تحصیلی: مدیریت رسانه
چکیده
يكي از مهمترين وجوه دين اسلام، گرايش دادن بشر به سمت رعايت اخلاق حسنه است. رسانه ديني اخلاقگرا، رسانهاي است كه با علم بهتمامي اقتضائات رسانههاي مدرن، از اين ابزار براي ترويج اخلاق مبتني بر آموزههاي اسلامي در مخاطبين استفاده ميكند. در همين راستا ضرورت و اهميت تدوين معيارهاي اخلاق حرفهاي براي رسانه ملي بر مبناي آموزههاي اسلامي حس ميشود كه اين مهم، اصليترين هدف اين پژوهش محسوب ميگردد. در تقسيمبندي مباحث اخلاقي، از سه شيوه توصيفي، هنجاري و فلسفي در پرداختن به مسائل اخلاقي نام برده ميشود. دراين بين براي بحث پيرامون اخلاق كاربردي و بهتبع آن اخلاق حرفهاي كه حوزه مورد مطالعهاش حرفهها و مشاغل است- لازم است ابتدا با شيوه فرا اخلاق كه به فلسفه اخلاق ميپردازد، چيستي و چرايي اصول اخلاقي از منظر فلسفه اخلاق اسلامي مورد بحث قرار گيرند و سپس در مقام اخلاق هنجاري يا علم اخلاق، بايدونبايدها و معيارهاي اخلاق حرفهاي ارائه میشود كه در اين پژوهش همين مسير براي دستيابي به معيارهاي اخلاق حرفهاي انتخاب شده است. از سوي ديگر در اخلاق اسلامي، چهار شيوه براي پرداختن به مباحث اخلاقي وجود دارد: عرفاني، فلسفي، روايي و تلفيقي، كه در اين پژوهش رويكرد تلفيقي براي پرداختن به مباحث اخلاقي از منظر اسلام برگزيده شده است. روش پژوهش انتخابشده در اين رساله، «نظريه زمينهاي» است. در همين راستا ابتدا معيارهاي اخلاقي رسانه ملي، از طريق مراجعه به حدود 120 منبع در حوزههاي مرتبط با اخلاق و رسانه و براساس چهار كاركرد اصلي رسانه يعني كاركردهاي اطلاعرساني، آموزشي، ارشادي و سرگرمي استخراج گرديده و سپس با طي مراحل سهگانهی كدگذاري باز، محوري و گزينشي و يافتن مفاهيم و مقولات متناسب از اين منابع، گزارههاي پژوهش كه ارائهدهنده معيارهاي اخلاق حرفهاي براي رسانه ملي از منظر آموزههاي اسلام هستند به دست آمده است. در همين راستا بهعنوان نتيجه اين پژوهش، مركزيترين مقوله براي معيارهاي اخلاقيِ رسانه ملي، مقوله «عدالت» است و يك رسانه اخلاقگراي اسلامي، رسانهاي است كه مخاطبين خود را با سوق دادن به اعتدال، به سمت اخلاق حسنه گرايش ميدهد.
کلید واژهها: اخلاق حرفهای، اخلاق رسانه، اعتدال، اسلام، رسانه دینی، رسانه ملی، نظریه زمینهای، عدالت.